NASA’nın Uzay Hava Programı Direktörü Jamie Favors, Güneş maksimumu döneminde güneş lekeleri ve güneş aktivitelerinin artış gösterdiğini belirtti. Bu durum Güneş'i incelemek adına bir fırsat sunarken, Dünya üzerindeki etkileri de göz ardı edilemez. Uzmanlar, insanlara doğrudan bir etki olmadığını ifade etseler de, internet kesintileri konusunda acil uyarılarda bulunuyorlar.
12 AY DAHA SÜREBİLİR
NASA, Güneş maksimumunun 12 ay daha devam edebileceğini vurguladı. Bu dönemin Dünya üzerindeki doğrudan bir etkisi olmasa da, bazı sistemlere etkileri gözlemleniyor. Özellikle, günümüz yaşamının vazgeçilmez unsuru olan internet en fazla etkilenen alanlardan biri. Güneş maksimumu sırasında en şiddetli uzay hava olayları meydana gelebiliyor. Bu olaylardan biri Güneş fırtınalarıdır; ancak Güneş fırtınalarının insanları doğrudan tehdit etmediği bildirilmektedir. Fakat, bu fırtınalar güçlü manyetik alan değişikliklerine yol açarak uydulara zarar verebilir. NASA, bu dönemde enerji şebekelerinin de olumsuz etkilenebileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır.
1859 GÜNEŞ FIRTINASI: CARRINGTON OLAYI
TARİH HAKKINDA BİLGİ YOK
Uzmanlar, Güneş'in bu aktif döneminin ne zaman zirve yapacağını henüz belirleyemiyor. NOAA Uzay Hava Operasyonları Direktörü Elsayed Talaat, bu zirve anının aylar ya da yıllar sonra netleşeceğini ifade etti.
Dünya’ya ışık ve ısı sağlamanın yanı sıra, Güneş'in sürekli hareket eden büyük bir manyetik alan ürettiği biliniyor. Bu manyetik alan, yaklaşık 11 yılda bir tam tersine döner ve güneş lekelerinin sayısının en düşük olduğu zaman yeni bir döngü başlar.
İNTERNET HAFTALARCA KESİLEBİLİR
Güneş maksimumunun ortasında, Güneş yüzeyinde en fazla güneş lekesi gözlemlenir ve en şiddetli uzay hava olayları bu dönem içinde meydana gelir. Neyse ki, Güneş fırtınaları insanların sağlığı üzerinde doğrudan bir tehlike teşkil etmiyor, ancak uydu sistemleri ve Dünya üzerindeki enerji şebekeleri üzerinde ciddi olumsuz etkileri olabilir.
Daily Mail'de yer alan habere göre; Hindistan'daki IISER Kalküta Uzay Bilimleri Mükemmeliyet Merkezi'nden Dr. Dibyendu Nandi, güneş lekelerinin yoğun olduğu dönemlerde, Güneş fırtınalarının güçlü manyetik alan değişimlerine yol açarak enerji şebekelerini devre dışı bırakabileceği konusunda uyarıda bulundu. Ayrıca, alçak dünya yörüngesindeki uyduların da zarar görebileceği konusunda dikkat çekti.
2021 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, şiddetli bir Güneş fırtınası interneti haftalarca etkisiz hâle getirebilir. Özellikle deniz altı iletişim kabloları, elektromanyetik dalgalanmalara karşı savunmasız durumdadır. Fiber optik kablolar doğrudan bu dalgalanmalardan etkilenmese de, kablo üzerindeki sinyal güçlendiricileri devre dışı kalabilir.
TARİHTEKİ EN BÜYÜK GÜNEŞ FIRTINASI
Tarihteki en büyük Güneş fırtınası 1859 yılında meydana gelen Carrington Olayı'dır. Bu olay, o dönemdeki iletişim sistemlerini felç etmişti. Eğer günümüzde benzer bir olay gerçekleşirse, modern iletişim sistemleri üzerinde yıkıcı etkiler doğurabilir. 1989 yılında Quebec bölgesinde yaşanan bir Güneş fırtınası, elektrik şebekesinin çökmesine sebep olmuş ve bu durum dokuz saatlik bir kesintiye yol açmıştır.
Bilim insanları, Güneş maksimumunun zirve yaptığı dönemi net bir şekilde belirlemenin güç olduğunu, çünkü bu zirvenin ancak Güneş aktivitesinin azalmaya başladığında tespit edilebildiğini ifade ediyor. Ancak, son iki yılda gözlemlenen yüksek güneş lekesi sayıları, bu dönemin aktif evrede olduğunu kanıtlıyor.
