2024 yılının ilk yarısında Türkiye genelinde konut satışları beklenmedik bir şekilde azalma gösterdi. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla %1,3 gerileyerek 279 bin adete düşen konut satışları, sektörde dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Uzmanlar, bu durumu konut fiyatlarındaki artış, yüksek konut kredisi faiz oranları, kredi erişim zorlukları ve ipotekli satışlardaki düşüş gibi etkenlerle ilişkilendiriyor.
REKOR ARTIŞ GÖSTERDİ
KPMG tarafından yayımlanan rapora göre İstanbul, Türkiye genelinde en çok konut satışı yapılan şehir olmayı sürdürdü. 2024 yılının ilk yarısında konut fiyat endeksi (KFE) 1.230,5 seviyesine ulaştı. Endeks, bir önceki yılın aynı dönemine göre %52 oranında artış göstermesine karşın, reel bazda %9,8 oranında bir azalma kaydedildi. İstanbul, Ankara ve İzmir’de ise endeks değerleri nominal olarak sırasıyla %40,4, %63,9 ve %49,5 oranlarında yükseldi.
EV SAHİPLERİ EVLERİNİ SATIP İŞ YERİ ALIYOR
Hükümetin uyguladığı %25 kira artış sınırı nedeniyle ev sahipleri ve kiracılar arasında gerginlik devam ediyor. Ev sahipleri, istedikleri artışı gerçekleştiremeyince evlerini satıp iş yeri edinmeyi tercih ediyor.
Gayrimenkul uzmanları, konutun artık cazip bir yatırım aracı olma özelliğini yitirdiğini ifade ederken, “Ev sahipleri 7-8 milyon liraya daire satın almak yerine sanayi dükkanlarına yöneliyor” şeklinde yorum yapıyor.
Konut kiralarındaki %25 artış sınırı bu alandaki yatırımları olumsuz etkiliyor. Ev sahipleri bu kısıtlama nedeniyle evlerini satışa çıkarırken, iş yeri ve sanayi dükkanlarına yatırım yaparak daha yüksek kazanç elde etmeyi hedefliyor.
KİMSE YATIRIM İÇİN KONUT ALMIYOR
Önceki yıllarda enflasyon oranlarına dayalı olarak belirlenen kira artış oranları, hükümetin yeni uygulaması ile %25 ile sınırlandırıldı. Bu sebeple, yenilenen sözleşmelerde kiracılara %25'in üzerinde zam yapılması mümkün olmuyor. Ev sahipleri ise bu durumu çözmek için evlerini satarak yeni yatırım imkanları arıyor. Düşük talep nedeniyle yatırımcılar, konutların değer kazanımının sınırlı kaldığını dile getiriyor.
YATIRIMCILAR SANAYİ DÜKKANLARINI TERCİH EDİYOR
Özellikle Trakya bölgesinde, yatırımcıların konut yerine sanayi dükkanlarını tercih ettiği gözlemleniyor. Küçük metrekareli fabrikalar ve sanayi dükkanları, yatırımcılar için daha cazip hale geliyor. Örneğin, 300 metrekare büyüklüğündeki bir sanayi dükkanı 270 bin dolara, yani yaklaşık 7,5 milyon TL’ye satın alınıyor. Bu dükkan, aylık 1.500 dolar kira getiri sağlamakta, bu da yatırım maliyetinin 150 ayda geri kazanılabilmesini sağlıyor.
İŞ YERLERİNDE KİRA ARTIŞ ORANI YATIRIMI ÇEKİCİ KILIYOR
Ekim ayında iş yerleri için belirlenen kira artış oranı %55 seviyesinde bulunurken, konutlarda bu oran %25 ile sınırlandırıldı. Bu nedenle, yatırımcılar iş yerlerine ve sanayi dükkanlarına yöneliyor. 7-8 milyon lira ile daire almak yerine sanayi dükkanı alarak daha yüksek kazanım sağlama peşinde olan yatırımcıların yanı sıra, daha büyük bütçelere sahip olanlar ise geniş metrekareli alanları ya da yan yana dükkanları tercih ediyor.
Kasım ayında iş yerleri için uygulanacak kira artış oranı, ekim ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla %54,26 olarak tespit edildi.
